İT sahəsində karyera qurmaq istəyənlər üçün qarşıya çıxan ən əsas suallardan biri “Frontend yoxsa Backend?” seçimidir. Hər iki istiqamət müasir dövrdə texnologiyanın ayrılmaz hissəsi olsa da, onların fərqləri, tələbləri, istifadə olunan texnologiyaları və maaşları bir-birindən fərqlənir. Gəlin, bu iki istiqaməti geniş şəkildə müqayisə edək və hansının sizin üçün daha uyğun olduğunu müəyyən edək.
Frontend Nədir?
Frontend, istifadəçinin bir veb sayt və ya tətbiq ilə birbaşa qarşılıqlı əlaqədə olduğu hissədir. Başqa sözlə, Frontend istifadəçilərin gördüyü və istifadə etdiyi dizayn və funksionallıqlardır. Frontend inkişaf etdiricilər veb saytın estetik görünüşü, istifadə rahatlığı və funksionallığından məsuldurlar.
Frontend Texnologiyaları:
• HTML: Veb səhifələrin strukturu üçün əsas texnologiya.
• CSS: Səhifələrin görünüşünü formalaşdırmaq üçün istifadə olunur.
• JavaScript: Dinamik və interaktiv funksionallıqlar üçün.
• Frameworklər:
• React: Facebook tərəfindən dəstəklənən populyar JavaScript kitabxanası.
• Angular: Google tərəfindən hazırlanmış framework.
• Vue.js: İstifadəsi asan və çevik framework.
Frontend İnkişafının Üstünlükləri:
• İstifadəçilərlə birbaşa əlaqə yaradan interaktivlik.
• Daha yaradıcı bir sahə: rənglər, dizayn və vizual həllərlə işləmək.
• Daha çox vizual texnologiyalar və dizayn proqramlarından istifadə imkanı.
Maaş və İş Tələbləri:2
Frontend inkişaf etdiricilər xüsusilə veb saytlarin hazirlanmasi, tətbiqlərin yaradılmasında böyük tələbat görürlər. Maaşlar:
• Junior Frontend: 500-1000 USD (yerli bazarda).
• Mid-Level Frontend: 1500-2500 USD.
• Senior Frontend: 3000 USD və daha çox.
Backend Nədir?
Backend, bir veb sayt və ya tətbiqin görünməyən, lakin işləməsi üçün vacib olan texniki infrastrukturudur. Backend inkişaf etdiricilər verilənlər bazası, serverlər və tətbiqin əsas funksiyalarının işləməsindən məsuldurlar.
Backend Texnologiyaları:
• Programlaşdırma Dilləri:
• PHP: Veb saytların backend hissəsinin yaradılmasında geniş istifadə olunur.
• Python: Çox yönlüdür və xüsusilə Machine Learning layihələri üçün idealdır.
• Java: Korporativ tətbiqlər üçün geniş istifadə olunan dil.
• Node.js: JavaScript əsasında işləyən backend platforması.
• Ruby: “Ruby on Rails” framework ilə məşhurdur.
• Verilənlər Bazasını İdarəetmə Sistemi:
• MySQL: Ən populyar verilənlər bazası sistemlərindən biri.
• PostgreSQL: Güclü və etibarlı bir verilənlər bazası.
• MongoDB: NoSQL bazası üçün ideal seçim.
• Serverlər və API-lər:
• REST API, GraphQL kimi texnologiyalar.
Backend İnkişafının Üstünlükləri:
• Daha çox texniki bilik və məntiqi həllər tələb olunur.
• Böyük məlumat həcmləri ilə işləmək və server infrastrukturunu idarə etmək imkanı.
• Backend texnologiyaları demək olar ki, hər bir texnoloji məhsulun əsasını təşkil edir.
Maaş və İş Tələbləri:
Backend inkişaf etdiricilər xüsusilə mürəkkəb sistemlər və verilənlər bazası ilə işləməkdə üstünlük təşkil edirlər. Maaşlar:
• Junior Backend: 600-1200 USD (yerli bazarda).
• Mid-Level Backend: 2000-3000 USD.
• Senior Backend: 4000 USD və daha çox.
Frontend və Backend: Texnologiyalar və Aktuallıq
Müasir dövrdə həm Frontend, həm də Backend inkişaf etdiricilər üçün geniş tələbat var. Texnologiyaların inkişafı ilə hər iki sahənin aktuallığı artır.
Frontend Texnologiyaları Hansılardır?
• Frontend texnologiyaları daim yenilənir. React, Angular, Vue.js hazırda bazarda ən populyar seçimlərdir.
• Animasiya və dizayn alətləri (GSAP, Figma, Adobe XD) ilə inteqrasiya olunur.
Backend Texnologiyaları Hansılardır?
• Serverless texnologiyalar (AWS Lambda, Azure Functions) artıq daha çox istifadə olunur.
• Python və Node.js kimi dillər Machine Learning, süni intellekt və Big Data sahələrində aktualdır.
Frontend yoxsa Backend? Hansı Daha Uyğundur?
Bu sualın cavabı sizin maraqlarınız və bacarıqlarınızdan asılıdır.
Frontend Seçməli olanlar:
• Daha yaradıcı işlərlə məşğul olmaq istəyirsinizsə.
• Vizual dizayn və istifadəçi təcrübəsi sizi maraqlandırırsa.
• HTML, CSS və JavaScript ilə işləməkdən zövq alırsınızsa.
Backend Seçməli olanlar:
• Daha çox texniki və məntiqi məsələlərlə maraqlanırsınızsa.
• Verilənlər bazası, serverlər və sistem inteqrasiyası ilə işləmək istəyirsinizsə.
• Daha mürəkkəb və strukturlu problemləri həll etməyi sevirsinizsə.
Frontend və Backend İnkişafında Full Stack İmkanı
Frontend və Backend sahəsində təcrübə qazandıqdan sonra siz Full Stack İnkişaf etdirici ola bilərsiniz. Full Stack İnkişaf etdiricilər həm dizayn, həm də texniki hissəni idarə edirlər. Bu, həm əmək bazarında daha böyük üstünlük, həm də daha yüksək maaş imkanı deməkdir.
Full Stack Maaşları:
• Junior Full Stack: 800-1500 USD.
• Mid-Level Full Stack: 3000-4000 USD.
• Senior Full Stack: 5000 USD və daha çox.
Nəticə
Frontend və Backend arasında seçim etmək çətin olsa da, hər ikisinin böyük potensialı var. Əgər kreativlik və istifadəçi təcrübəsi sizin üçün vacibdirsə, Frontend seçə bilərsiniz. Əgər texniki həllər və verilənlər bazası ilə işləmək istəyirsinizsə, Backend sizin üçün daha uyğun olacaq. Hər iki istiqamət müasir dövrdə çox aktuallıq təşkil edir və yüksək maaş perspektivləri təklif edir.
Seçiminizdən asılı olmayaraq, daim öyrənmək və inkişaf etmək uğur qazanmağın əsas şərtidir.